Mr. Turner

Donderdagavond recensie over film Mr. Turner: veelzijdig portret van een man die zich niet laat vangen. Nieuwsuur diezelfde avond: Portret van Engelse Rembrandt. Geen idee waarom, maar neigt naar meer. Lees en verdiep me snel door 'William Turner' in Google in te tikken en vervolgens op 'afbeeldingen' te drukken. Maar, die schilderijen, wat mooi! Niet voor niets 'schilder van het licht'! Volgens de Volkskrant zelfs schitterend smerig, wild en verfijnd. Ik wil de film zien, benieuwd naar de kunstenaar.

Kaarten gereserveerd. Vriend wacht in die rij. Ik installeer me geduldig in één van de drie rijen waar koffie wordt uitgeschonken. Met zorg. Zorg die geduld op de proef stelt van het avondje-uit-publiek-. Eén van de koffieapparaten is defect. Gemompel, Zuchten en zweet op de voorhoofden van de vrijwilligers. Daar waar omgevingsprikkels mij normaliter overvoeren, beschik ik gelukkig over de gave om de rust in (de wél altijd verkeerde) rij te bewaken. Relativeren, groot goed. Zitten in het midden van de vijfde rij van boven. In de uitverkochte filmzaal van Filmhuis Hilversum. Goed zicht. Observeren. Tussen net publiek. De 'gevestigde bovenlaag'? Voornamelijk veertig plussers. Kunstminnend waarschijnlijk ook. Consternatie links, twee rijen beneden de onze. Stel installeert zich. Vrouw verheugt over avondje uit. Man zichtbaar en hoorbaar gefrustreerd, misschien over de aanstaande zit. De film duurt tweeënhalf uur. Ik vraag me af of vriend zich daar bewust van is.

Daar waar de één letterlijk zijn neus ophaalt, slaakt Mr. Turner licht grommende geluidjes in geval van verontwaardiging, ongenoegen, onrecht en/of onbegrip. Situaties die zich regelmatig voordoen op het witte doek. De man Turner. Klein, dik, opgezwollen hoofd, vette haren. Norse blik, plotseling omslaand in onderzoekende ogen. Kwetsbaar soms zelfs. Beweegt zich prominent in zijn eigen decor. Prachtige beelden. Luchten gevangen in beeld die verfijnd overgaan van het ene witte film- op het andere canvasdoek. Karakteristieken zonder overdrijven. Liefde, genot en de tegenstellingen hierin. Eenvoud in een eigenzinnige kunstenaarsdynamiek halverwege de negentiende eeuw. Intellect. Maar geen behoefte om dit te bewijzen. Wél vasthoudend aan zijn vernieuwende stijl. 'Schilder van het licht', door het publiek niet altijd begrepen, Tweeënhalf uur film, waarbij ik me moeiteloos overgeef aan de traag in elkaar overlopende scene's. Vriend meer moeite. Af en toe een snurk, bij toeval tegelijk met Turner's gegrom.

Tijd voor evaluatie. Zin in wijn. Wel cafégasten, maar geen bekende in Hilversum, dus zoeken naar een geschikte locatie. Via eerst een knipoog door een hoogblond gepermanente, rokende dame op het terras worden we vervolgens al dansend binnengeloodst door, verdomd(!), Mr. Turner nr. 2. Zelfde vadsige, zij het beter gekleed en grijze haren die vrolijk om het ronde gezicht bewegen in plaats van er vet tegenaan plakken. In het moderne, zij het 'bruin' aanvoelende, danscafe, daar ergens op de hoek van de hoofdstraat. Karakteristieken blijken ook in real life te bestaan. Zie daar de travestiet aan het uiteinde van de lange bar. In een net te strak leren rokje. Wij nestelen zich naast hem/haar en bestellen. Mijn Sauvignon Blanc, zijn La Chouffe. Al snel voegt 'Hoogblond' zich naast me. Stelt zich voor en wil dansen. Niet eerst voordat ze gezegd heeft dat volgend jaar, het jaar van mijn achtenveertigste verjaardag, het jaar wordt waarin een lang gekoesterde droom uit zal komen. Mr. Turner nummer 2 geeft zich al grommend over aan Travestiet. Ik stel voor dat Hoogblond zich eerst voegt bij vriend. Die de dansvloer al gevonden heeft. Dansen op muziek. Na een half uur pas ontdekken dat de muziek live is en verzorgd wordt door een DJ ergens twee meter boven de bar. Heerlijk muziek. Funk, Soul, Eighties. Mr. Turner gaat los. Geeft zich over. Zijn grijze lokken steken af bij het lange donkere haar van Travestiet. Ik maak beide complimenten. De één gromt, iets over 'overgave', 'gevoel'. Jaja, Mr. Turner...